Καλοήθεις κύστεις και όγκοι ωοθηκών

Τι είναι η κύστη;

Η κύστη είναι μία συλλογή υγρού περιβαλλόμενη σε ένα σάκο στον ιστό της ωοθήκης. Τέτοιες συλλογές μπορούν να σχηματιστούν σε οποιοδήποτε ιστό του ανθρώπινου σώματος. Μία κάψα περιχαρακώνει τη συλλογή υγρού και τη διαχωρίζει από τους παρακείμενους ιστούς. Αν δεν υπάρχει κάψα, ορίζεται η συλλογή υγρού ως ψευδοκύστη.

Σχηματισμός Κύστης Ωοθήκης

Οι κυστικοί σχηματισμοί στην ωοθήκη είναι αρκετά συχνοί. Σε αυτούς του σχηματισμούς μπορεί να οδηγήσουν διαφορετικές αιτίες κάθε φορά. Eπομένως κάθε κύστη μπορεί να είναι διαφορετική σε σχήμα , μέγεθος και περιεχόμενο. Σαφώς, τα συμπτώματα, η πρόγνωση και η θεραπεία ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο της κάθε κύστης ωοθήκης.

Ο γυναικολογικός υπέρηχος αποτελεί τα τελευταία χρόνια στην καθημερινή πράξη την πρώτη διαγνωστική μέθοδο της κύστης ωοθήκης. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν αν διαγνωστούν και να διαχωριστούν σαφώς φυσιολογικές μεταβολές της ωοθήκης - όπως τα φυσιολογικά ωοθυλάκια (έως 20-25 mm) - από μία κύστη ωοθήκης.

Ο ορισμός που δίδεται για μία κύστη ωοθήκης είναι όταν στο γυναικολογικό υπέρηχο ξεπερνάει τα 3 εκατοστά σε μέγιστη διάμετρο.

Συμπτώματα

Οι περισσότερες κύστεις δεν προκαλούν συμπτώματα και συνήθως ανευρίσκονται σε τυχαίο έλεγχο κατά τη γυναικολογική εξέταση. Σε περίπτωση που υπάρχει μεγαλύτερη παραγωγή οιστρογόνων από την ίδια την κύστη, τότε μπορεί να φανεί υπερηχογραφικά μεγαλύτερο εύρος στο ενδομήτριο της ασθενούς. Αυτό, με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε διαταρραχές της εμμηνορρυσίας (διάφορες αιμορραγίες στη διάρκεια της περιόδου ή και στο ήμισυ του καταμήνιου κύκλου).

Επίσης, μπορεί να προκαλέσουν άτυπο κοιλιακό πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιακής χώρας. Σπανιότερα μπορεί να πιέζουν την ουροδόχο κύστη ή το έντερο και να προκαλεί πρόβλήματα κένωσης των δύο αυτών οργάνων.

Ποιες είναι οι συχνότερες Ωοθηκικές κύστεις;

Ωοθυλακικές κύστεις

Προέρχονται από το ωοθυλάκιο και ωριμάζουν στο πρώτο ήμισυ του καταμήνιου κύκλου. Συνήθως, είναι απόρροια μη ωοθυλακιορρηξίας και τα κύτταρα της κύστης συνεχίζουν να παράγουν περισσότερο υγρό.

Κύστεις ωχρού σωματίου

Το ωχρό σωμάτιο δημιουργείται  μετά την ωορρηξία και παράγει ορμόνες. Σε έλλειψη ωοθυλακιορρηξίας διαταράσεται το ωχρό σωμάτιο. Συνήθως γεμίζει με μικρή ποσότητα αίματος και δημιουργείται η αιμορραγική κύστη ωχρού σωματίου. Συνήθως, απορροφάται αυτόματα ή με εξωγενή χορήγηση ορμονών μετά την έλευση της επόμενης περιόδου. Σε περίπτωση παραμονής της κύστης μπορεί να μεγαλώσει έως και 4 εκατοστά και να σπάσει εντός της περιτοναϊκής κοιλότητας. Σπάνια χρήζει χειρουργικής επέμβασης (λαπαροσκόπηση).

Λειτουργικές κύστεις

Εμφανίζονται συχνά σε μία ή και στις δύο ωοθήκες και προκαλούνται από διαταρραχή των ορμονών στο αίμα της γυναίκας.

Το μέγεθος τους δεν ξεπερνάει τα 3 εκατοστά και απορροφώνται μόνες του εντός λίγων εβδομάδων.

Ενδομητριωσική κύστη

Εμφανίζεται επί τω πλείστων σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Αποτελείται από κύτταρα της ενδομητρικής κοιλότητας που μετανάστευσαν στην ωοθήκη. Οι κύστεις αυτές δεν απορρωφόνται αυτόματα, αντιμετώπίζοναι συνήθως με λαπαροσκοπική αφαίρεση και όταν διανοίγονται έχουν το τυπικό για αυτές σοκολατοειδές υγρό (προϊόντα αίματος και ιστού του ενδομητρίου). Η θεραπεία εξατομικεύεται.

Καλοήθεις όγκοι Ωοθηκών

• Τεράτωμα ή Δερμοειδής κύστη Ωοθήκης
• Κυσταδένωμα Ωοθήκης (βλεννώδες ή ορώδες)
• Ίνωμα Ωοθήκης

Πρόκειται για καλοήθεις όγκους των ωοθηκών που αναπτύσσονται αργά και αποτελούνται απο διάφορα κύτταρα. Σπάνια, εξαλλάσσονται σε κακοήθεις όγκους , δεν προκαλούν συχνά συμπτώματα (κυρίως άτυπα κοιλιακά άλγη). Σπάνια, λόγω του μεγέθους τους μπορεί να ξεπεράσουν τα 10 εκατοστά, μπορεί να διαρραγούν, να προκαλέσουν συμπτώματα πίεσης ή και να συμπαρασύρουν την ωοθήκη και να προκαλέσουν τη συστροφή της, με αποτέλεσμα το στραγγαλισμό των αγγείων αυτής.

Όλοι αυτοί οι όγκοι αντιμετώπιζοντα χειρουργικά με λαπαροσκοπική αφαίρεση.

Διάγνωση

• Κολπικό υπερηχογράφημα
• Μαγνητική/Αξονική τομογραφία.
• Βιοχημικοί Δείκτες

Θεραπεία-Αντιμετώπιση

Οι κύστεις με λεπτό τοίχωμα, σαφή υπερηχοφραφικά όρια χωρίς ύποπτα χαρακτηριστικά, έως 6 εκατοστα παρακολουθούνται υπερηχογραφικά και προτείνεται η συντηρητική θεραπεία με φαρμακευτική αγωγή. Σαφώς, η αναφορά γίνεται για της γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με εμφάνιση κύστης ωοθήκης αλλάζει ο τρόπος διάγνωσης και αντιμετώπισης.

Εάν τα χαρακτηριστικά της κύστης χαρακτηρίζονται ύποπτα. τότε συνιστάται η λαπαροσκοπική τους αφαίρεση.

• Εμμονή κύστης άνω του τριμήνου
• Μεγάλο μέγεθος > 8 εκατοστά
• Όγκοι ωοθηκών με ή χωρίς συνύπαρξη κύστης.

Ο Βασίλειος Τολιόπουλος είναι διαπιστευμένος ιατρός (εξειδίκευση MIC) για την πραγματοποίηση λαπαροσκοπικών και υστεροσκοπικών επεμβάσεων από την Γερμανική Εταιρία Γυναικολογικής Ενδοσκόπησης (AGE), με πολυετή εμπειρία στη συμβουλευτική και θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτηματικών όγκων σε γυναίκες, στο εξωτερικό. Διατηρεί ιατρείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης αλλά και στην Αλεξάνδρεια.

Γυναικολόγος Θεσσαλονίκη Τολιόπουλος Α. Βασίλειος. Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του ιατρείο και κλείστε το ραντεβού σας.