Εθνικό Σύστημα Υγείας: Νέα δεδομένα, νέες προκλήσεις

Του Πέτρου Τσαπαρόπουλου

Η υγεία είναι ένα ανεκτίμητο κοινωνικό αγαθό και οτιδήποτε συμβάλλει στην διατήρηση της και στην αντιμετώπιση της αρρώστιας, επιβάλλεται να γίνεται από ένα σύγχρονο και πολιτισμένο κράτος.

Την τελευταία πενταετία, όπως αποδεικνύει η εμπειρία μας και αποτυπώνουν οι δείκτες υγείας , η οικονομική και κοινωνική κρίση της χώρας έχει επιδεινώσει το επίπεδο υγείας των Ελλήνων πολιτών. Καταγράφηκε μεγάλη αύξηση των καρδιαγγειακών και ψυχικών νόσων.

Οι δημόσιες αλλά και οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ η μεγάλη αύξηση της ανεργίας σε συνδυασμό με την εξάρτηση της υγειονομικής ασφαλιστικής κάλυψης από το καθεστώς εργασίας, έχουν οδηγήσει μεγάλο μέρος συμπολιτών μας εκτός υγειονομικής περίθαλψης.

Αν όλα τα παραπάνω συνδυαστούν με την ανυπαρξία της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας [διάλυση της με τον νόμο Γεωργιάδη], την στέρηση πόρων από το σύστημα λόγω οικονομικής κρίσης, με αποτέλεσμα την υποστελέχωση του, αντιλαμβάνεται κανείς την σημερινή κατάσταση του Εθνικού συστήματος υγείας.

Για τους παραπάνω λόγους υπάρχει άμεση ανάγκη για:

-συνολική μεταρρύθμιση του συστήματος Ασφάλισης και Υγείας με στόχο την ισότιμη, ολοκληρωμένη και υψηλού επιπέδου παροχή υπηρεσιών υγείας

-την καθολική Υγειονομική κάλυψη των πολιτών ανεξαρτήτως εργασιακής κατάστασης και επαγγέλματος

Το ΕΣΥ ήταν ένα θετικό εγχείρημα, μια σημαντική περιουσία του Ελληνικού λαού, αλλά η αδυναμία του να ολοκληρωθεί με ένα ενιαίο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, η χρόνια κρίση προσανατολισμού, αξιών, μοντέλου άσκησης της ιατρικής και νοσηλευτικής φροντίδας, δημιούργησαν συνθήκες υποβάθμισης και συρρίκνωσης του ΕΣΥ.

ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ

Αμεσης προτεραιότητας έργο της κυβέρνησης θα πρέπει να είναι το χτίσιμο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που θα δίνει διέξοδο σε χιλιάδες ασθενείς στο καθημερινό τους ιατρικό θέμα, θα αποσυμφορήσει τα νοσοκομεία και θα στοχεύει:

1) στην κατεύθυνση παροχής προληπτικών, διαγνωστικών, θεραπευτικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών με ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στο σύστημα

2) στην αναγκαία λειτουργική διασύνδεση με το νοσοκομείο. Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας θα πρέπει να παρέχεται, κατά τα διεθνή πρότυπα ,εκτός νοσοκομείου .Ο ασθενής θα φθάνει στο νοσοκομείο με παραπεμπτικό ιατρού, εκτός φυσικά των επειγόντων.

Η ενοποίηση των κλάδων Υγείας των ασφαλιστικών οργανισμών, η δημιουργία του ΕΟΠΥΥ σαν διαχειριστή των πόρων υγείας και η απόλυτη ανάγκη του διαχωρισμού της πρωτοβάθμιας από την δευτεροβάθμια φροντίδα υγείας, βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Για τον σκοπό αυτό απαιτείται:

-πλήρης επαναλειτουργία και αξιοποίηση όλων των δομών του ΕΟΠΥΥ, των κέντρων Υγείας και των βασικών εργαστηρίων των μονάδων.

-λειτουργία ομάδων οικογενειακής ιατρικής με μικρό αριθμό γενικών ιατρών, νοσηλευτών και άλλων επαγγελματιών υγείας σε συνδυασμό με κέντρα υγείας που παρέχουν υπηρεσίες ιατρικών ειδικοτήτων και εξασφαλίζουν 24ωρη πρωτοβάθμια κάλυψη σε τοπικό επίπεδο

-ανασυγκρότηση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας ώστε η πρόληψη να καταλάβει μια πιο κεντρική θέση στο σύστημα υγείας.

- η πρόσβαση των πολιτών στις πρωτοβάθμιες δομές θα είναι ισότιμη αλλά και αναγκαία για την μετάβαση στο νοσοκομείο.

- προσπάθεια ολοκληρωμένης παροχής υπηρεσιών στην κατεύθυνση της πρόληψης, διάγνωσης, θεραπείας και αποκατάστασης

- αγορά υπηρεσιών Υγείας από τους ιδιώτες γιατρούς

- πρόληψη και υποστηρικτική φροντίδα για ευάλωτες ομάδες όπως άνεργοι, μετανάστες, έγκυες, μονογονεϊκές οικογένειες, άτομα με ειδικές ανάγκες, χρήστες ουσιών ειδικά σε συνθήκες κρίσης.

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ - ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

Ο στόχος του συστήματος Υγείας πρέπει να είναι ένα νοσοκομείο σύγχρονο, ευέλικτο, καλά οργανωμένο, ενταγμένο σε ένα νέο υγειονομικό χάρτη και προπάντων σταδιακά απαλλαγμένο από την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Πρέπει να υπάρξει μεγάλη ανακούφιση του νοσοκομειακού γιατρού, ο οποίος οφείλει να επικεντρώνεται στα πραγματικά του καθήκοντα. Θα πρέπει να υπάρξει άμεσα:

- επαρκής χρηματοδότηση και στελέχωση των νοσοκομείων

- αλλαγή του συστήματος προμηθειών σε όλο το σύστημα υγείας

- ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς

- τεκμηριωμένα διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα

- στοχευμένη αντιμετώπιση της παραοικονομίας και συναλλαγής

- περιοδική αξιολόγηση όλων των στελεχών υγείας και των παρεχόμενων υπηρεσιών

- γεωγραφική ανακατανομή και εξορθολογισμός των υπηρεσιών υγείας

- ανάπτυξη τμημάτων μιας ημέρας με στόχο την αποσυμφόρηση των κλινικών και
την εξοικονόμηση πόρων.

Οι παραπάνω σκέψεις είναι μια μικρή συμβολή στη συζήτηση που ξεκίνησε για το Eθνικό σύστημα υγείας, αλλά και μια έκφραση αγωνίας για το μέλλον του.

Η ισχυρή πολιτική βούληση από πλευράς της κυβέρνησης και η κρίσιμη μάζα γιατρών, νοσηλευτών, διοικητικών στελεχών και υπαλλήλων, που θα είναι διατεθειμένοι να συστρατευτούν στην ιδέα ενός πραγματικού εθνικού συστήματος υγείας , είναι οι απαραίτητες προυποθέσεις για ένα αποτελεσματικό, ανθρώπινο και δίκαιο σύστημα υγείας, που θα αποτελέσει τον φραγμό στην διάλυση της κοινωνικής συνοχής, που τροφοδοτείται από το έλλειμμα αλληλεγγύης για τα μεγάλα συμβάματα της ζωής, όπως η αρρώστια και ο θάνατος.