Ο αγροτουρισμός στην εποχή των κρίσεων

Γράφει ο Τάσος Βασιάδης

Η αρνητικές επιδράσεις των κρίσεων που σοβούν από ετών, έχουν σαν συνέπεια την διαχρονική ανατροπή της ακμάζουσας κάποτε περιφερικής οικονομίας, την γιγάντωση της ανεργίας, την υπονόμευση της πρωτογενούς και δευτερογενούς παραγωγικής δραστηριότητας και την ακύρωση κάθε σοβαρής επιχειρηματικής προσπάθειας του ντόπιου μικρομεσαίου ανθρώπινου δυναμικού.

Οι επίκαιρες εξελίξεις ωστόσο εν όψει της νέας ευρωπαϊκής πραγματικότητας, που αναμένεται να διαμορφωθεί μετά τις επικείμενες ευρωπαϊκές εκλογές, φέρνουν στο προσκήνιο τις παραμελημένες αναπτυξιακές δυνατότητες που ο ίδιος ο τόπος απλόχερα παρέχει.

Ειδικότερη αναφορά επιφυλάσσεται για το μεγάλων και ποικίλων δυνατοτήτων αγρόκτημα των συνενωμένων ΟΤΑ που εμπεριέχονται στον Δήμο Βέροιας, το οποίο εμπεριέχει τις μοναδικού κάλους περιοχές των ωραιότερων βουνών της πατρίδας μας, που είναι το Βέρμιο και τα Πιέρια, μαζί με την πανέμορφη κοιλάδα του Αλιάκμονα.

Αυτή η πραγματικότητα που αναδύεται στις συνθήκες τις κρίσης, θέτει την πρόκληση της συστηματικής αγροτουριστικής ανάπτυξης, που μέχρι σήμερα αποσπασματικά και ευκαιριακά αξιοποιήθηκε, παρά τα υποστηρικτικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι γνωστό για τους γνωρίζοντες την ευρωπαϊκή πραγματικότητα ότι όταν στην Ελλάδα ανακαλύπτονταν και αξιοποιούνταν περιστασιακά και μεμονωμένα ο αγροτουρισμός, στην Ευρώπη τα αγροτικά καταλύματα προσέφεραν ήδη ποιοτικές υπηρεσίες, με ανάλογο βεβαίως οικονομικό όφελος για τους κατοίκους της υπαίθρου.

Στο επίκεντρο του αγροτουρισμού βρίσκονται το φυσικό περιβάλλον και η ανθρώπινη επαφή.

Η δραστηριότητα αυτή δεν έχει σκοπό να υποκαταστήσει τις αγροτικές ασχολίες, αλλά να τις στηρίζει προσφέροντας ένα επιπλέον εισόδημα.

Η αγροτουριστική δραστηριότητα βασίζεται στη διαμονή σε κατάλληλα διαμορφωμένες κατοικίες παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ή σε σπίτια που διαθέτουν έναν αξιόλογο τοπικό χαρακτήρα.

Οι επισκέπτες μπορούν να γευτούν παραδοσιακές πίτες, σπιτικές μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού, χειροποίητα ζυμαρικά, ντόπια τυροκομικά, ζεστές τηγανίτες, φρούτα και ολόφρεσκα λαχανικά.

Ακόμη, αν δεν θέλουν να είναι απλοί παρατηρητές, μπορούν να πάρουν μέρος στα πανηγύρια, στις γιορτές και στις αναβιώσεις παλαιών εθίμων που κατά καιρούς διοργανώνονται.

Σε πολλά μέρη λειτουργούν και αγορές με είδη λαϊκής τέχνης, όπως υφαντά, κεντήματα, ξυλόγλυπτα, κεραμικά κτλ.

Έτσι διαφυλάσσεται και αξιοποιείται η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά ενώ δίδεται η δυνατότητα ανάπτυξης πλείστων παράλληλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που αυτονόητα συνεπάγονται νέες θέσεις εργασίας.

Είναι αλήθεια ότι η ελληνική ύπαιθρος πολύ λίγο διαφημίζεται από τους επίσημους φορείς, τους αγροτουριστικούς συνεταιρισμούς και τις ταξιδιωτικές επιχειρήσεις ενώ προβάλλονται αγροτουριστικά πακέτα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Η ανάπτυξη του αγροτουρισμού ως τριτογενούς παραγωγικής δραστηριότητας, προϋποθέτει την αξιοποίηση αγροτουριστικών προγραμμάτων, τα οποία πέρα από τη βελτίωση της οικονομικής θέσης των αγροτών, έχουν στόχο και τη βελτίωση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας-αγρότισσας.

Είναι γνωστό ότι ο πρώτος Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός λειτούργησε το 1983 στην Πέτρα της Λέσβου ενώ σήμερα λειτουργούν περίπου 18 σε ολόκληρη την Ελλάδα, από τις Πρέσπες ως την Κρήτη.

Δεν πρέπει δε να αφήνεται στην ιστορική λήθη η περίπτωση της συνεταιριστικής παράδοσης των γυναικών των βλαχοχωρίων του Βερμίου, που κατά την δεκαετία του 60 ίδρυσαν και λειτούργησαν τον Γυναικείο Συνεταιρισμό Επεξεργασίας Μαλλιού.

Ο αγροτουρισμός ενισχύεται μέσω του κανονισμού 950/97 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών αλλά και την ενίσχυση των γεωργών.

Είναι αυτονόητο όμως ότι η αγροτουριστική πρόκληση που προβάλλει σε συνθήκες κρίσης, θέτει προ των συλλογικών ευθυνών, την προστασία του περιβάλλοντος από φυσικές απειλές και την διαφύλαξη του από δραστηριότητες που υπονομεύουν την ίδια του την υπόσταση.

Η απάντηση στην αγροτουριστική πρόκληση στην εποχή των κρίσεων, βρίσκεται στην οργανωμένη και μεθοδική αξιοποίηση των ενεργών ευρωπαϊκών προγραμμάτων, με πρωτοβουλία που πρέπει να λάβουν οι τοπικές αρχές, φορείς και παράγοντες, με γνώμονα την ανάπτυξη του τόπου.