Μαθητές, εκπαίδευση, εκπαιδευτικοί και θέατρο

Του Γιάννη Μελιόπουλου

Σε διάστημα λίγων ημερών, η πόλη μας, οι πιο μικροί της κάτοικοι , μαθητικής ηλικίας, βίωσε μια θεατρική «πανδαισία». Δύο βδομάδες πριν, μαθητές και καθηγητές της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από σχολεία του νομού μας και γειτονικών νομών (Πέλλα-Πιερία) συμμετείχαν στη θεατρική εβδομάδα που διοργανώνεται τα τελευταία χρόνια, με ομολογουμένως μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία! Την προηγούμενη εβδομάδα ήταν η σειρά της Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης!

Γνωστή από παλιότερα η «Θεατρική Ομάδα του Συλλόγου εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Ημαθίας» , παρουσίασε στο κοινό την παράσταση «Ρακαμέλες» που προετοίμαζε τους τελευταίους μήνες, έργο της συντοπίτισσας δημιουργού, Εύας Ιεροπούλου. Είναι αναγκαίο να δοθούν συγχαρητήρια σε όσους , από όποια θέση, συμμετείχαν σ’ αυτήν τη θεατρική προσπάθεια.

Δεν έχω σκοπό να αναφερθώ εκτενώς στο θεατρικό έργο που επιλέχθηκε, το οποίο έχει άλλωστε παρουσιαστεί στην πόλη μας και στο εξωτερικό κατά το παρελθόν. Να σημειώσω μόνο πως πρόκειται για αξιολογότατο θεατρικό έργο για παιδιά. Αποτελεί για την περιοχή και το κοινό της- στην προκείμενη περίπτωση μαθητές δημοτικών, νηπιαγωγείων αλλά και ενήλικες- εξαιρετικό πλεονέκτημα η παρουσία της συγγραφέα στην πόλη και το πνευματικό έργο που μας προσφέρει, όπως άλλωστε και η παρουσία άλλων ανθρώπων του πνεύματος και του πολιτισμού που είναι ή ζουν στην πόλη μας. Δίνει τη δυνατότητα σε μαθητές και όχι μόνο , να γνωρίσουν από κοντά τους ίδιους τους δημιουργούς θεατρικών ή άλλου είδους καλλιτεχνικών έργων, να έρθουν σε επαφή με την Τέχνη, τον Πολιτισμό, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό!

Νομίζω , όμως, πως είναι εξίσου σημαντικό να σταθεί κανείς και σε άλλα σημεία της θεατρικής παράστασης, της όλης προσπάθειας, ώστε να μπορέσει να έχει μια σφαιρική και όσο το δυνατόν πιο πλήρη εικόνα της. Να αναφερθεί συγκεκριμένα στο ρόλο των κύριων συντελεστών της, δηλαδή τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς των μαθητών που με τη δική τους προσπάθεια έγινε πραγματικότητα, ζωντάνεψε για πολλές ημέρες το θεατρικό.

Ας σημειώσουμε ορισμένα μόνο πράγματα:

-Είναι γνωστό και κατανοητό πως μια θεατρική παράσταση όποιου είδους και φιλοδοξίας (επαγγελματικού επιπέδου ή ερασιτεχνικού) εξυπηρετεί στόχους και σκοπούς, υπακούει σε αυτούς. Μία τέτοια θεατρική παράσταση . πέρα από τους ψυχαγωγικούς, πολιτιστικούς σκοπούς , μπορούμε να πούμε πως εξυπηρέτησε και μορφωτικούς σκοπούς και στόχους. Καθώς οι συντελεστές της δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί αλλά ερασιτέχνες-με την αγνή σημασία της λέξης, δηλαδή άνθρωποι που αγαπούν την Τέχνη και όσα μπορεί να προσδώσει στον άνθρωπο- εύκολα αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος των δυσκολιών, αφού η επίτευξη των στόχων και των σκοπών δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.

-Ως ερασιτέχνες , λοιπόν, τα μέλη της θεατρικής ομάδας, ενεργοί εκπαιδευτικοί στη συντριπτική τους πλειοψηφία, είχαν έτσι κι αλλιώς να ξεπεράσουν σειρά δυσκολιών και ζητημάτων.

Πολύμηνες και απαιτητικές πρόβες, έπειτα από την επίσης απαιτητική τους εργασία στα σχολεία στα οποία εργάζονται, σαφέστατα κοπιαστική προετοιμασία αφού το θέατρο δεν είναι κάτι απλό. Δυσκολία που μεγεθύνεται αν συνυπολογίσουμε ότι μιλάμε για παιδικό θέατρο, είδος ιδιαίτερο , με τις δικές του απαιτήσεις, όχι απλοϊκό ή εύκολο όπως θα μπορούσε κάποιος να πιστέψει.

Δυσκολίες συνεύρεσης των εκπαιδευτικών , ηθοποιών, σκηνοθέτη, συντελεστών στα παρασκήνια, φανεροί και αφανείς, όλοι όμως απαραίτητοι για το ανέβασμα με αξιώσεις μιας παράστασης. Πολλές ώρες απαραίτητες για την εκμάθηση και εμβάθυνση στους ρόλους και τα στοιχεία τους, αναζήτηση και εύρεση κατάλληλων χώρων για τις πρόβες. Πλησιάζοντας στο τέλος αναζήτηση κοστουμιών, σκηνογραφία αλλά και του χώρου θεατρικού, για να καταστεί δυνατόν δεκάδες σχολεία και εκατοντάδες μαθητές να παρακολουθήσουν από κοντά και αξιοπρεπώς το έργο. Ως τέτοιος επιλέχθηκε ο Χώρος Τεχνών της πόλης μας, χώρος άρτιος και ζηλευτός, που δυστυχώς καθίσταται απαγορευτικός για τέτοιου είδους διοργανώσεις αφού λειτουργώντας με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια , απαιτώντας σημαντικό χρηματικό τίμημα για τη χρήση του, πολλαπλασιάζει τις δυσκολίες. Αναγκαία αλλά όχι αναγκαστική υπό όλες τις συνθήκες η πληρωμή από το ταμείο του Συλλόγου των εκπαιδευτικών του «ενοικίου» του χώρου για τις ημέρες των παραστάσεων. Κάθε δάσκαλος της περιοχής πλήρωσε μέσω της συνδρομής του στο συνδικαλιστικό του όργανο, έστω και κατά ένα πολύ μικρό ποσοστό ένα μορφωτικό και πολιτιστικό γεγονός που θα έπρεπε να δίνεται εντελώς δωρεάν. Σε αντίβαρο των δαπανών και η ανάγκη εισιτηρίου, σε καιρούς χαλεπούς για κάθε μαθητή και την οικογένειά του. Ας μην αναφέρω τα προσωπικά έξοδα, όσων με τον ένα ή άλλο τρόπο συμμετείχαν στο εγχείρημα.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν σειρά δυσκολιών που όφειλαν να ξεπεραστούν , προκειμένου να ολοκληρωθεί η προσπάθεια και να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Πολλά τα θετικά. Σταχυολογώ ορισμένα:

-Εκατοντάδες μαθητές που ήρθαν , κάποιοι για πρώτη φορά, σε επαφή με το Θέατρο, την Τέχνη, τον Πολιτισμό και μάλιστα με τρόπο άμεσο και ουσιαστικό!

-Γνώση πως «επί σκηνής» πρωταγωνιστές και δράστες είναι δικοί τους άνθρωποι, οι Δάσκαλοί τους , εκείνοι που κάτω από δυσκολότατες συνθήκες και αντιμετωπίζοντας τόσα και τόσα προβλήματα , προσπαθούν καθημερινά να τους μορφώσουν, να τους εμφυσήσουν την αγάπη για τη Γνώση, την Τέχνη, τον Πολιτισμό αλλά και για την αλήθεια , τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη των ανθρώπων, την αδελφοσύνη των λαών. Και το πράττουν αυτό όχι μόνο με λόγια, «από καθέδρας» αλλά έμπρακτα, με το προσωπικό τους παράδειγμα, που πάντα διδάσκει και δεν «κηρύττει»!

-Πραγματική ψυχαγωγία και διασκέδαση σε καιρούς και χρόνια που τείνει να θεωρείται και επιβάλλεται από κυρίαρχα κανάλια και διόδους ως «ψυχαγωγία-διασκέδαση» όχι ό,τι πραγματικά προσφέρει κάτι τέτοιο αλλά οτιδήποτε φτηνό, χυδαία εμπορικό, ψεύτικο, πραγματικό σκουπίδι.

-Επίγνωση από τους μαθητές πως η Μόρφωση, η Τέχνη, ο Πολιτισμός, η Παιδεία περνά μέσα από το σχολείο, την εκπαίδευση, τους εκπαιδευτικούς που «αναπνέοντας τη σκόνη της κιμωλίας» πασχίζουν για αυτή με κάθε τρόπο , η επίγνωση της αξίας αυτών των αγαθών!

-Επίγνωση και από την τοπική κοινωνία του σημαντικότατου ρόλου εκπαίδευσης και εκπαιδευτικών, παρά του περί του αντιθέτου κουρνιαχτού που πολλές φορές σηκώνεται, εσφαλμένα ή και εσκεμμένα και για πάμπολλους λόγους!

Είναι απαραίτητο στις μέρες μας, παρά την ολομέτωπη επίθεση που δέχονται εκπαίδευση, εκπαιδευτικοί και κατά συνέπεια οι αποδέκτες και δικαιούχοι της εκπαίδευσης, οι μαθητές , στα δικαιώματά τους λόγω των πολιτικών που εφαρμόζονται, να γίνονται τα πάντα ώστε αγαθά όπως η Μόρφωση, η Τέχνη, ο Πολιτισμός , η Παιδεία , να φτάνουν σε όσο το δυνατό μεγαλύτερο αριθμό μαθητών. Οποιαδήποτε εμπόδια ή προσκόμματα υπάρχουν ή τίθενται, οφείλουμε να κάνουμε από την πλευρά μας ό,τι είναι δυνατόν ώστε να αίρονται, να ξεπερνιούνται.

Είναι απαίτηση των καιρών η εκπαίδευση να δίνεται χωρίς εμπόδια στα παιδιά όλου του κόσμου, σε όλα τα παιδιά δίχως εξαιρέσεις, δίχως διακρίσεις. Και σε αυτό συμβάλλουν οι εκπαιδευτικοί καθημερινά μέσα στις αίθουσες των σχολείων αλλά και έξω από αυτές, όπως πολλές φορές έχουν δείξει με τος αγώνες τους και όπως οι «Ρακαμέλες» επίσης δείχνουν.

Ζητούμενο για όσους από εμάς εμπλεκόμαστε στην υπόθεση της εκπαίδευσης είναι το εξής: καθημερινή προσπάθεια, καθημερινός αγώνας από οποιοδήποτε μετερίζι για τη μόρφωση των μαθητών μας. Ας κάνουμε το παν, ας δώσουμε τον αγώνα μας για να συνεχιστούν , να πληθύνουν τέτοια παραδείγματα!

Ο Μελιόπουλος Γιάννης, είναι εκπαιδευτικός, μέλος του Δ.Σ. Συλλόγου εκπαιδευτικών Π.Ε. Ημαθίας