Playback theatre στον «Μικρό Πρίγκηπα»

Από τον «Μικρό Πρίγκηπα» ανακοινώθηκαν τα εξής:

Σας προσκαλούμε σε ένα διαδραστικό « PLAYBACK THEATRE» που θα πραγματοποιηθεί στον «Μικρό Πρίγκηπα» το Σάββατο 7 Ιανουαρίου στις 11:00π.μ με θέμα «ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΕΣΑ ΜΟΥ..» από την ομάδα αυτοσχεδιαστικού θεάτρου playback «COO-ACTION».

«PLAY BACK THEATRE»

“Μήπως έχεις να μας αφηγηθείς μία ιστορία;...�...Το νόημα βρίσκεται στην καρδιά της δημιουργικής διαδικασίας και της αφήγησης.�Όταν αφηγούμαστε τη δική μας ιστορία της δικής μας ζωής ή έστω μόνο κάποια ιστορία από τη ζωή μας, συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε θύματα τυχαίων και χαοτικών συνθηκών.�Συνειδητοποιούμε ότι κι εμείς, μέσα στο πένθος, μέσα στο αίσθημα της ασημαντότητάς μας, ζούμε με νόημα σε ένα σύμπαν που έχει νόημα.�Και, πάλι, η ανταπόκριση στη δική μας ιστορία καθώς και στις ιστορίες των άλλων, είναι:�‘Ναι. Ναι, έχω μία ιστορία. Ναι, υπάρχω’...”

Γιατί λέμε μια ιστορία;

για να την κατανοήσουμε

για να την ξαναθυμηθούμε

για να μας νιώσουν

για να πάρουν το μέρος μας

για να βρούμε κάτι ν’ απαντήσουμε

για να κρύψουμε την αληθινή ιστορία

για να δώσουμε μορφή στο χάος

για να μας ακούσουν

για ν’ ανακαλύψουμε την αλήθεια

για να μας αγαπήσουν

για να μη βαριόμαστε

για να βρούμε μια ταυτότητα

για να προσευχηθούμε

για να την τιμήσουμε

για ν’ απαλλαγούμε απ’ αυτήν

για να ενωθούμε με τους άλλους

για να ξεχωρίσουμε απ’ τους άλλους

για να πάρουμε προσοχή

για να πούμε ψέματα

για να ονειρευτούμε

για να διαλευκάνουμε ένα μυστήριο

για να εξιλεωθούμε

για ν’ απολογηθούμε

για να συγκινήσουμε

για να δικαιωθούμε

για να δούμε τις αντιδράσεις των άλλων

για να τους τρομάξουμε

για να κλάψουμε μαζί

για να συμπαρασταθούμε

για να νιώσουμε δύναμη

για να ξεφοβηθούμε

για να πούμε ένα μυστικό

για να τους ξεγελάσουμε

για να τους πείσουμε

για να δούμε τι θα κάνουν

για να τη μάθουν όλοι ......

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ PLAYBACK

Το αρχικό σχήμα του Playback συγκροτήθηκε στα 1975, από τον Jonathan Fox και άλλους. Ήταν μέρος των θεατρικών πειραματικών αναζητήσεων της δεκαετίας εκείνης. Σήμερα, το Playback έχει διαδοθεί σε όλον τον κόσμο. Υπάρχουν περισσότερες από 250 ομάδες, που λειτουργούν σε διαφορετικές χώρες. Σε αυτό το είδος αυτοσχεδιαστικής θεατρικής “πράξης” δεν προϋπάρχει κάποιο έργο ή οποιοσδήποτε άλλος “σεναριακός” οδηγός επάνω στον οποίο έχει προηγηθεί κάποια προετοιμασία για να παρουσιαστεί. Η παράσταση συν- δημιουργείται από το κοινό, τους ηθοποιούς (περιλαμβάνεται και ο μουσικός), και έναν συντονιστή.

Η “πρώτη ύλη” της παράστασης διατίθεται από το κοινό

Ιστορίες, όνειρα, στιγμιότυπα, προσδοκίες, σημαντικά και ασήμαντα γεγονότα καθημερινής ζωής. Θέματα με τα οποία είμαστε όλοι μας εξοικειωμένοι, και τα οποία όμως ταυτόχρονα βιώνουμε με απόλυτα προσωπικό τρόπο ο καθένας.

Το Playback είναι ένα “Θέατρο – δώρο”. Δημιουργεί έναν τελετουργικό χώρο όπου η κάθε φωνή μπορεί να ακουστεί με την ιστορία της. Η ιστορία ας είναι “δύσκολη”, συνηθισμένη, ασυνήθιστη, “καλυμμένη” ή φορτισμένη. Πάντα θα βρει χώρο να ειπωθεί και να ακουστεί. Άλλωστε, είναι μοναδική και μοναδικής αξίας: και ακριβώς γι αυτό νοηματοδοτείται τόσο πολύ η αφήγησή της στα πλαίσια της “κοινότητας” που δημιουργείται στη διάρκεια της παράστασης.

Τέτοιες αφηγήσεις “ζωντανεύουν” στη σκηνή του Playback μέσα από τον αυτοσχεδιασμό των ηθοποιών. Δεν προηγείται καμία συζήτηση ή προετοιμασία μεταξύ τους. Το αποτέλεσμα είναι μία ισχυρή και βαθειά εμπειρία, που εμπλουτίζει τους ηθοποιούς και το κοινό τόσο στη διάρκεια της παράστασης όσο και μετά το πέρας της.

Μία ομάδα Playback, αποτελείται από 5-7 ηθοποιούς, έναν μουσικό και έναν συντονιστή. Ο συντονιστής είναι ο σύνδεσμος μεταξύ του κοινού και των ηθοποιών, και υπεύθυνος για τη ροή της παράστασης.

Η παράσταση Playback ξεκινά με μια σύντομη εισαγωγή του συντονιστή για τη φύση αυτού που πρόκειται να παρακολουθήσει το κοινό, και οτιδήποτε αφορά την ομάδα και τη συγκεκριμένη βραδιά. Έπειτα, η παράσταση δομείται με περιόδους αλληλοδιάδοχων “γεγονότων” αφηγήσεων και σκηνικού αυτοσχεδιασμού. Στην αρχή κάθε τέτοιου γεγονότος, κάποιος από το κοινό δηλώνει την επιθυμία του να καταθέσει κάποια εμπειρία του. Η αφήγηση παίρνει σχήμα μέσα από μία σύντομη συνέντευξη του συντονιστή με τον αφηγητή. Ο συντονιστής στρέφεται προς τους ηθοποιούς και τους ζητά να αρχίσουν τον αυτοσχεδιασμό.

Ο αφηγητής έχει τη δυνατότητα να “διανείμει” κατά βούληση ρόλους στους ηθοποιούς: να δει επί σκηνής πρόσωπα, συναισθήματα, καταστάσεις, αντικείμενα, οτιδήποτε κλπ. Ο αφηγητής παρακολουθεί την ιστορία του να δραματοποιείται άμεσα (“playedback”) στη σκηνή. Μετά το τέλος του αυτοσχεδιασμού, ο συντονιστής ρωτά τον αφηγητή για την εμπειρία του. Ο συντονιστής στρέφεται προς το κοινό, προσκαλώντας την επόμενη ιστορία.

Καθώς ο αφηγητής βλέπει την εμπειρία του να πάλλεται από ζωή, εκεί, στη σκηνή, μπροστά στα μάτια του, αναπτύσσει μία νέα εμπειρία, στο εδώ και τώρα του. Στο Playback, η ιστορία παίρνει ζωή ως μία άμεση, τωρινή διαδικασία. Δεν είναι πια μια απλή αλληλουχία γεγονότων και λέξεων, ναρκωμένη ή επιλεκτικά φιλτραρισμένη κάπου στη μνήμη. Δεν είναι μία νεκρή, “αποξηραμένη” δήλωση γεγονότων, στριμωγμένων μέσα σε έναν νοητικό μόνον χώρο.

Η αφήγηση αποκτά μία πολυδιάστατη όψη καθώς αυτό που συνέβη “τότε” θεμελιώνεται συγκινησιακά στο “τώρα” με τη δράση των ηθοποιών. Γίνεται μία ζωντανή μορφή εμπειρίας, αποκτά ένα νέο παροντικό νόημα, αφού ο αφηγητής έχει την ευκαιρία να προσδώσει στην ιστορία του την ολότητα που του ταιριάζει καλύτερα στο τώρα του. Μία νέα εμπειρία αναδύεται από ένα “παλιό” υλικό.

Παράλληλα, οι υπόλοιποι θεατές μπορεί να νιώσουν αναλογίες με γεγονότα της δικής τους ζωής. Καθώς όλοι τους μοιράζονται μία κοινή αισθητική εμπειρία, ξεπηδούν ως κοινοί παρονομαστές πολλά υπαρξιακά πανανθρώπινα θέματα, που λανθάνουν κάτω από κάθε εξατομικευμένο γεγονός ζωής.

Το Playback έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί σε πολλά πλαίσια και με πολλούς στόχους

Από μία ανοιχτή στο κοινό παράσταση αυτοσχεδιαστικού θεάτρου, ως μία επαγγελματική παροχή σε πολλούς χώρους (Οργανισμοί, εκπαίδευση, και διάφορες άλλες περιοχές του ευρύτερου κοινωνικού πεδίου).

Με το Playback μπορεί να ασχοληθεί ο καθένας και απευθύνεται σε όλους. Δεν υπάρχουν ηλικίες και “δεξιότητες” που οπωσδήποτε προαπαιτούνται. Ασφαλώς, το να παίξει κάποιος στη σκηνή του Playback απαιτείται πολλή και σοβαρή εκπαίδευση, ενώ οποιαδήποτε προηγούμενη σκηνική εμπειρία σε οποιαδήποτε μορφή σκηνικής αλληλεπίδρασης είναι σίγουρα αξιοποιήσιμο θεμέλιο για τον εκπαιδευόμενο ηθοποιό ή συντονιστή. Ωστόσο, είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί πως ο καθένας μπορεί να ασχοληθεί με το Playback, με τον δικό του τρόπο.

Αρκεί να επιθυμεί: την αλληλεπίδραση και το μοίρασμα με Άλλους, το άνοιγμα της προσωπικής εσωτερικής πραγματικότητας προς αυτούς, τον συσχετισμό της με την πραγματικότητα των αφηγητών και των άλλων ηθοποιών, την ακρόαση των άλλων ανθρώπων με έναν ξεχωριστό τρόπο και με την ευθύνη της επαφής μαζί τους, το “παιχνίδι” με τον ενθουσιασμό, την αυθεντικότητα και τον ζήλο ενός παιδιού, την ανάπτυξη των εκφραστικών του μέσων και δεξιοτήτων, τη δουλειά της σχεσιακής του επίγνωσης σε συνδυασμό με την προσωπική ανάπτυξη.

“Μήπως έχεις να μας αφηγηθείς μία ιστορία;… …Το νόημα βρίσκεται στην καρδιά της δημιουργικής διαδικασίας και της αφήγησης. Όταν αφηγούμαστε τη δική μας ιστορία της δικής μας ζωής ή έστω μόνο κάποια ιστορία από τη ζωή μας, συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε θύματα τυχαίων και χαοτικών συνθηκών. Συνειδητοποιούμε ότι κι εμείς, μέσα στο πένθος, μέσα στο αίσθημα της ασημαντότητάς μας, ζούμε με νόημα σε ένα σύμπαν που έχει νόημα. Και, πάλι, η ανταπόκριση στη δική μας ιστορία καθώς και στις ιστορίες των άλλων, είναι: ‘Ναι. Ναι, έχω μία ιστορία. Ναι, υπάρχω’…”

(Το κείμενο σε εισαγωγικά είναι της Deena Metzger, από το “Writing for Your Life”, που περιλαμβάνεται στο βιβλίο “Improvising Real Life”, της Jo Salas, 1993, Kendall/Hunt Publishing Company)

Το Playback έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί σε πολλά πλαίσια και με πολλούς στόχους. Γνώρισε το playback θέατρο μέσα από την προσέγγιση psp

Σε ποιους απευθύνεται:

- Κάποιον που απλά επιθυμεί να διευρύνει τα όρια της προσωπικής του μόρφωσης , εμπειρίας και προσωπικής ανάπτυξης ή και να δουλέψει με τον εαυτό του αλληλεπιδρώντας με τους άλλους στο βιωματικό πλαίσιο του ενσώματου αυτοσχεδιασμού

- Επαγγελματίες ή σπουδαστές στην ψυχοθεραπεία που επιθυμούν να αναπτύξουν περαιτέρω την επίγνωση τους , να καλλιεργήσουν περισσότερο δεξιότητες που ήδη διαθέτουν

- Κάποιον που δουλεύει με κάθε είδους κοινωνική ομάδα (παιδιά , έφηβους, ομάδες εμψύχωσης, εκπαίδευσης εκπαιδευτών κτλ)

- Κάποιον που ασχολείται με τις παραστατικές τέχνες (θέατρο, χορός, κίνηση κτλ) και επιθυμεί να εμβαθύνει ή να ανανεώσει την προοπτική του

- Κάποιον που για οποιονδήποτε λόγο επιθυμεί να γνωρίσει θεωρητικά και έμπρακτα (στη βάση του αυτοσχεδιασμού) τις αρχές τις φιλοσοφίας Gestalt

Έτσι, στο Playback, ικανοποιούνται δύο βασικές εγγενείς ανθρώπινες ανάγκες τεράστιας υπαρξιακής σημασίας.

Η μία είναι η ανάγκη μας να είμαστε “ορατοί”, να μας αναγνωρίζουν, να μας σέβονται, και τιμούν ως πρόσωπα. Η άλλη ανάγκη έχει δύο όψεις. Αφορά την υπέρβαση των ατομικών μας περιγραμμάτων και την επαφή μας με τον Άλλον, ωστόσο χωρίς να χάνουμε το προσωπικό μας σχήμα διαχεόμενοι “μέσα” στον Άλλον. Έχω τη γνώμη πως η παράσταση του Playback παρέχει ένα θαυμάσιο λειτουργικό πλαίσιο για να ικανοποιηθούν πραγματικά αυτές οι ανάγκες, βιωματικά και τελετουργικά.