Βέροια: 4η Θεατρική Άνοιξη
- Γράφτηκε από τον/την Αντώνης Χατζηκυριακίδης
Του Κωστή Καπελώνη
Τον Απρίλιο του 1971, στο Θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάναμε εντατικές πρόβες για τον "Παπαφλέσσα". Τέλος Μαΐου η παράσταση ανέβηκε στο Ηρώδειο. Η πρώτη μου θεατρική εμπειρία. Έπαιζα ένα καλογεράκι. Την επόμενη χρονιά, "Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας". Έπαιζα τον Στημόνη. Και προχθές, Απρίλης του 2016, ήμουνα στη Βέροια, ως πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, του 4ου Φεστιβάλ Μαθητικού ΘΕΑΤΡΟΥ που οργάνωσε το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Βέροιας. Ο μαθητής που έπαιζε τον Στημόνη δεν ήταν εκεί να πάρει τον έπαινο που του απονεμήθηκε για την " ερμηνεία" του. Παρά τρίχα να σηκωθώ να τον πάρω εγώ. Στην εποχή μου δεν υπήρχε θεσμός να απονέμει βραβεία. (Αν υπήρχε θα το είχα πάρει τότε).
Μετά τις απονομές παίχτηκε η παράσταση που διακρίθηκε ως η καλύτερη: "Οδυσσεβάχ". Δεκαεπτά γυμνασιόπαιδα από την Αλεξάνδρεια Ημαθίας. Αγόρια-κορίτσια με τζην και ριγέ μακό. Δυο αφηγητές, -ίδιο κοστούμι με τον υπόλοιπο “θίασο”- και στην άκρη ένας μουσικός που έπαιξε κιθάρα και κλαρίνο. Δυο κομμάτια από ένα ξύλινο καράβι από κόντρα πλακέ, που παρίσταναν την πλώρη και την πρύμνη, ξεχωρισμένα. Στη μέση ένα "κατάρτι" ξύλινο με ένα πανί που ανέβαινε να δείχνει καραβιού ή κατέβαινε για να γίνει οθόνη Θεάτρου Σκιών. Δεξιά κι αριστερά δυο "συνθέσεις" με δίχτυα. Στην αριστερή "σύνθεση" ένα κάθετο σίδερο με μια κρεμάστρα στη κορυφή του. Στη βάση του δυο πάνινες κούκλες. Στην κρεμάστρα ένα σωσίβιο παιδικό.
Οι άπειροι "ηθοποιοί" έλεγαν τα λόγια τους καθαρά και, προσθέτοντας πάνω στο βασικό τους ρούχο ένα κοστούμι, ή ένα καπέλο, υποδύονταν τους ρόλους τους. Σε πολλούς ρόλους φόραγαν και μάσκες.
Οι μάσκες και τα καπέλα, όπως έμαθα μετά την παράσταση, είχαν φτιαχτεί από τα παιδιά, ένα χρόνο πριν, στο μάθημα των καλλιτεχνικών, με την επίβλεψη βέβαια του "σκηνογράφου", που όταν τον αποκαλέσαμε σκηνογράφο, διόρθωσε: Όχι, είμαι ζωγράφος!
Η παράσταση ήταν κανονική για παιδιά αυτής της ηλικίας, που έπαιζαν αυτό το έργο. Μέχρι λίγο πριν το τέλος. Όταν τέλειωσε το ταξίδι του Οδυσσεβάχ, όλος ο "θίασος" γέμισε τη σκηνή φορώντας σωσίβια, -μετωπικά στους θεατές- και απάγγειλαν, σαν μέλη χορού τραγωδίας, ένα ποίημα για τη μοίρα της προσφυγιάς, γιατί και πώς και από πού. Φορώντας σωσίβια.
Αυτό, συνάδελφοι επαγγελματίες του Θεάτρου, ήταν σύγχρονη ανάγνωση ενός χιλιοπαιγμένου έργου.
Θεατρική λιτότητα, καλλιτεχνικότητα, αποτελεσματικότητα και μια κραυγή για το τώρα του τόπου και της εποχής. Δηλαδή ΘΕΑΤΡΟ. Με μέτριους ηθοποιούς. Αλλά ΘΕΑΤΡΟ. Με τους επικεφαλής τους να γκρινιάζουν μετά, γιατί “τα παιδιά δεν απέδωσαν όσο μπορούσαν”, γιατί “ήσαν πολύ κουρασμένα". (Είχαν επιστρέψει το πρωί από ταξίδι, που είχαν παίξει το έργο στις Συρακούσες).
Έμαθα μετά ότι η υπεύθυνη καθηγήτρια προετοίμαζε το έργο από πέρσυ, δεν έκανε ποτέ πρόβα τις σκηνές μεμονωμένα, (πάντα όλο το έργο) κι όποιος έλειπε σε τρεις πρόβες αποβαλόταν από την ομάδα. Ένα παιδί που είχε μαθησιακά προβλήματα -και δεν μπορούσε να παίξει- το είχε κάνει "βοηθό" της. (Μια μικρή λεπτομέρεια: η κόρη αυτής της καθηγήτριας κάνει διεθνή καριέρα ως τραγουδίστρια της όπερας!)
Συμπέρασμα: Τα βραβεία (πλην του Αθηνοράματος) έχουν σοβαρή εργασία από πίσω.
Σημείωση: Τα σωσίβια που φόρεσαν τα παιδιά ήσαν πραγματικά σωσίβια προσφύγων, που εστάλησαν στο σχολείο από τη Λέσβο.
Καταλάβατε; Αν όχι, δεν πειράζει. Αν ναι, αλλάξτε τον τρόπο που σκέφτεστε για το τι είναι Θέατρο στις μέρες μας.
[2ο Γυμνάσιο Αλεξάνδρειας, Ημαθίας: «Οδυσσεβάχ» της Ξένιας Καλογεροπούλου ]
O Κωστής Καπελώνης, ηθοποιός, σκηνοθέτης, διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, ως πρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής της 4ης Θεατρικής Άνοιξης Εφήβων Ημαθίας, Πέλλας, Πιερίας, σχολιάζει την πρωτιά που κατέκτησε το 2ο Γυμνάσιο Αλεξάνδρειας Ημαθίας με την παράσταση «Οδυσσεβάχ» της Ξένιας Καλογεροπούλου.
