Άναψε ο Φανός στην Αλεξάνδρεια
- Γράφτηκε από τον/την Αντώνης Χατζηκυριακίδης
Παρά την βροχή ο Σύλλογος Αμάραντος πραγματοποίησε την Κυριακή στην Αλεξάνδρεια το "Άναμμα του Φανού". Οι δυσμενενείς καιρικές συνθήκες δεν επέτρεψαν την προσέλευση του κόσμου ωστόσο μετά το άναμμα του Φανού ακολούθησε ένα μικρό χλέντι με χορό και τραγούδι.
Λίγα λόγια για το έθιμο του ανάμματος του Φανού και το Σύλλογο "Αμάραντος":
Κύριο χαρακτηριστικό της Κοζανίτικης Αποκριάς είναι ο «Φανός» - προέρχεται από το αρχαίο ρήμα "φαίνω" - το άναμμα δηλαδή φωτιάς σε βωμό στο σταυροδρόμι κάθε γειτονιάς και τα σατιρικά πειράγματα στο Κοζανίτικο γλωσσικό ιδίωμα. Το έθιμο του ανάμματος του «Φανού» έχει παμπάλαιες ρίζες. Είναι μία γιορτή με λατρευτικό αλλά και ανατρεπτικό χαρακτήρα που στήνεται γύρω από ένα βωμό στον οποίο η φωτιά καίει όλη τη νύχτα και γίνεται το βράδυ της «Τρανής της Απουκράς» όταν το κέφι έχει φτάσει στα ύψη.
Γύρω από τη φωτιά σχηματίζεται ένας κύκλος με επικεφαλής τον κορυφαίο τραγουδιστή, ο οποίος τραγουδάει πρώτος και μόνος του τα αποκριάτικα τραγούδια ακολουθούμενος από το χορό που επαναλαμβάνει ομαδικά και με τον ίδιο τρόπο τον στίχο. Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συγκεκριμένα μέρη της Κοζάνης που συνήθως είναι τα σταυροδρόμια κάθε γειτονιάς. Είναι καλά οργανωμένη από τους κατοίκους της γειτονιάς και ο καθένας αναλαμβάνει από μία αποστολή: το κέρασμα, την τροφοδοσία, το τραγούδι κτλ.
Φυσικά ο χορός συνοδεύεται από πολύ φαί κιχιά και κρασί! Κάθε μέρα ανάβει και ένας ξεχωριστός φανός και την μεγάλη αποκριά (2η Κυριακή) ανάβουν όλοι μαζί!...
Το έθιμο πάντως έφεραν σίγουρα οι πρώτοι κάτοικοι της Κοζάνης, ερχόμενοι απο την Ήπειρο και αυτό κατάφερε να αντέξει και να διατηρηθεί μέχρι σήμερα. Η υποστήριξη που παρέχει τα τελευταία χρόνια ο Δήμος Αλεξάνδρειας στην διατήρηση του εθίμου είναι σημαντική, αφού παλαιότερα οι κάτοικοι μάζευαν ότι μπορούσαν μεταξύ τους για ν' αγοράσουν τ' απαραίτητα για το Φανό. Το έθιμο και σήμερα είναι ζωντανό αφού οι παλαιότεροι έδωσαν τη σκυτάλη στους νεότερους και έτσι το βράδυ της Μ. Αποκριάς ανάβουν οι φωτιές και ακούγονται τα σατιρικά Κοζανίτικα τραγούδια.
