Έφυγε ο δάσκαλος Κριαράς

Ένας από τους σημαντικότερους λόγιους της Ελλάδας του 20ου αι., ο Εμμανουήλ Κριαράς έφυγε από τη ζωή από ανακοπή της καρδιάς, σε ηλικία 108 ετών, την Παρασκευή 22 Αυγούστου. Τον αποχαιρετούμε την Τρίτη 26 Αυγούστου από το ναό της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη.

Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών, Μονάχου και Παρισιού, φυλακίστηκε από τους Γερμανούς στην Κατοχή, επιβιβάστηκε στο πλοίο Ματαρόα στις 22/12/1945, μαζί με άλλους επιστήμονες και καλλιτέχνες για τον Τάραντα της Ιταλίας και από εκεί ταξίδεψε σιδηροδρομικώς για το Παρίσι, εκλέχτηκε το 1950 καθηγητής της Μεσαιωνικής Ελληνικής Φιλολογίας στο ΑΠΘ, θέση από την οποία απολύθηκε το 1968 από τη δικτατορία.

Πολυγραφότατος, με περισσότερες από είκοσι χιλιάδες σελίδες μετρημένου έργου, με εξαιρετικές μονογραφίες ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν εκείνες για τον Κορνάρο και το Σολωμό. Κύριο έργο του όμως θεωρείται το πολυβραβευμένο «Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας 1100-1669», που γεφύρωσε τον αρχαίο με το νεοελληνικό κόσμο. Μελετώντας τη μεσαιωνική περίοδο, αποκατέστησε τις πρώτες φάσεις της νέας ελληνικής δημοτικής και ανέδειξε το γλωσσικό πλούτο της. Ο Κριαράς όμως ήταν από τους διανοητές που συνδύαζαν την επιστημονική έρευνα με την παρέμβαση και προσφορά στην κοινωνική ζωή του τόπου.

Με αφορμή τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από την εισαγωγή της νεοελληνικής γλώσσας ως επίσημης γλώσσας στο δημόσιο βίο, Οι Φίλοι του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας πήραμε την πρωτοβουλία και οργανώσαμε, σε συνεργασία με το Δήμο Βέροιας, εκδήλωση αφιερωμένη στον Εμμανουήλ Κριαρά. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2007, στην Αντωνιάδειο Στέγη, με εντυπωσιακή συμμετοχή των πολιτών. Η σημαντική αυτή τομή στις σχέσεις του νεοελληνικού κράτους με τον πολίτη, δηλαδή η γραμματική μορφή και το νόημα της γλώσσας των εγγράφων της διοίκησης να είναι σαφή και κατανοητά από τους πολίτες, έγινε επί υπουργίας Γ. Ράλλη από ομάδα επιστημόνων με πρόεδρο τον Κριαρά. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του και μίλησε ο ίδιος ο Κριαράς. Αναφορά στο έργο του έκαναν οι καθηγητές κ. Δημήτρης Λυπουρλής, Χρίστος Τσολάκης και Τάσος Καραναστάσης και προβλήθηκε η ταινία της κ. Στέλλας Θεοδωράκη «Σαν όνειρο πρωινό ...».

Από τη διήμερη παραμονή του στη Βέροια και τη συναναστροφή μαζί του θυμόμαστε τη σπιρτάδα του βλέμματός του, το ήθος και την ευγένεια ενός διανοούμενου που υποστήριζε τις αρχές του, αγαπούσε την εργασία και αρνιόταν την προχειρότητα. Το μυστικό της δικής του μακροζωίας, όπως έλεγε: ο ήρεμος οικογενειακός βίος και η προσεκτική διατροφή.

Οι Φίλοι του Βυζαντινού Μουσείου Βέροιας