Τα ΠΟΠ ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Ημαθίας

Της Τουπεκτσή Λίνας, Φοιτήτριας Γεωπονίας Πανεπιστημίου Πελοποννήσου

Ιρλανδέζικο ουίσκι (Irish Whiskey), Gouda από την Ολλανδία, Ιταλικό κρασί Chianti και Γαλλικό από το Bordeaux, Prosciutto από την Πάρμα, η Ευρώπη είναι το σπίτι εκατοντάδων ποιοτικών τροφίμων και ποτών που αναφέρονται στην γεωγραφική αλλά και την αυθεντική γεωργική τους προέλευση, αντιπροσωπεύοντας αιώνες παράδοσης, κουλτούρας και τοπικής τεχνογνωσίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 1992 έχει θεσπίσει στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής τους Καν.2081/92 και 2082/92, που αφορούν τα προϊόντα ΠΟΠ, ΠΓΕ και γεωγραφικής ένδειξης.

Τι είναι όμως η Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ)? Είναι η ονομασία που ταυτοποιεί ένα προϊόν που προέρχεται από συγκεκριμένο τόπο, περιοχή ή χώρα, το οποίο διαθέτει ένα συγκεκριμένο ποιοτικό χαρακτηριστικό, ή φήμη ή κάποιο άλλο στοιχείο που αποδίδεται κυρίως στην γεωγραφική του προέλευση και του οποίου ένα τουλάχιστον από τα στάδια της παραγωγής, πραγματοποιείται στην οριοθετημένη γεωγραφική ζώνη.

Στην Ε.Ε. έχουν καταχωρηθεί περισσότερες από 1.440 ονομασίες γεωργικών προϊόντων και τροφίμων ως ΠΟΠ ή ΠΓΕ. Η Ελλάδα κατέχει την 5η θέση καταχωρώντας ένα αρκετά μεγάλο αριθμό γεωγραφικών ενδείξεων (102 τρόφιμα, 151 οίνους και 16 αλκοολούχα ποτά) στις οποίες συγκαταλέγονται ελαιόλαδα, επιτραπέζιες ελιές, τυριά, φρούτα και λαχανικά, όσπρια, μέλια κλπ. Στον νομό Ημαθιας έχουν καταχωρηθεί τα ροδάκινα Νάουσας, τα κεράσια Ροδοχωρίου, ο μπάτζος το κασέρι και το μανούρι.

Πρόσφατη έρευνα της European Bank for Reconstruction and Development (EBRD) και του Food and Agriculture Organization των Ηνωμένων Εθνών, επισημαίνει ότι τα προϊόντα με γεωγραφική ένδειξη προέλευσης αντιπροσωπεύουν έναν κύκλο εργασιών παγκοσμίως της τάξης των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως. Εκτός από το σημαντικό οικονομικό όφελος, τα προϊόντα αυτά συμβάλλουν και στην αναβάθμιση της κοινωνίας των περιοχών και προωθούν την βιώσιμη ανάπτυξη.

Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Σπήλιος Λιβανός παρουσίασε πρόσφατα νομοσχέδιο για τα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ) και τα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ) που περιλάμβανε ρυθμίσεις για την απλούστευση και επιτάχυνση των αιτήσεων καταχώρησης, την απλούστευση και αποσαφήνιση της διαδικασίας για την πιστοποίηση των επιχειρήσεων, την εξειδίκευση των ελέγχων, την δυνατότητα υπανάθεσης (outsourcing) περιορισμένων ελεγκτικών αρμοδιοτήτων σε τρίτους, οι οποίοι διαθέτουν τεχνογνωσία σε σημαντικούς τομείς όπως επίσης και διατάξεις για τα ελεγκτικά όργανα και τους ελέγχους.

Τα προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ ουσιαστικά αφηγούνται μια ιδιαίτερη λόγω της καταγωγής τους ιστορία στους καταναλωτές. Προάγουν την ποικιλομορφία στη γεωργία και το περιβάλλον, παρέχουν στους γεωργούς καλύτερες τιμές, μέσω των μακροπρόθεσμων συμβάσεων καλύτερο προγραμματισμό παραγωγής, δημιουργούν θέσεις εργασίας στην περιφέρεια και ειδικά στην βιομηχανία του τουρισμού και δίνουν λόγο στους νέους για την παραμονή τους στη γη τους έχοντας αίσθημα περηφάνειας για τα προϊόντα και τον τόπο τους.

Τα περισσότερα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα διαθέτουν μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως γεύση, χρώμα, σύσταση και ποιότητα. Είναι απαραίτητο η χώρα μας μέσα από μια συντονισμένη αγροτική πολιτική μαζί με τις τοπικές κοινωνίες και τις αγροτικές κοινότητες να δημιουργήσουν συνέργειες που θα αναδείξουν τα προϊόντα αυτά για να αξιοποιήσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα.